Random… oftewel willekeurig, dat klinkt alsof daarmee een stukje controle over de toets verloren gaat, zeker omdat tot het moment van de toetsafname onbekend is welke vragen in de toets komen. Want met een random gegenereerde toets is tot het moment van toetsen onbekend welke vragen er in de toets komen – een random toets heeft namelijk geen vaste set aan vragen, maar haalt op het moment dat de toets afgenomen wordt, op basis van een aantal eisen aan de vragen, vragen uit de vragenbank. Wanneer de vragenbank goed beheerd wordt, de toetsmatrijs of -matrix goed in elkaar zit (met de juiste eisen aan vragen), worden random toetsen ijzersterk.
Random toetsen levert een aantal voordelen op. Allereerst scheelt het veel werk bij het samenstellen van toetsen en herkansingen en ten tweede zorgt het ervoor dat spieken of het lekken van vragen weinig tot geen zin heeft. Tenslotte zal niet een complete toets op ‘reparatie’ gezet worden wanneer er één of enkele vragen uit een examen vervangen moeten worden omdat – wanneer de vragenbank goed gevuld is – er een andere vraag geselecteerd kan worden die aan de eisen van de toets voldoet. Dat betekent dat
- zoals gezegd, de vragenbank goed gevuld moet zijn – er moeten meerdere vragen zijn die aan de juiste eisen (eigenschappen) voldoen en
- de vragen moeten goed gemetadateerd zijn. Dat betekent dat deze vraageigenschappen benoemd moeten zijn bij de vragen waar het betrekking op heeft. Als er weinig vragen zijn óf als de vragen niet de juiste eigenschappen hebben meegekregen, ziet Remindo ze niet en kan het voorkomen dat er slechts één vraag overblijft op basis van de gekozen eigenschappen. Dan is er niets random te kiezen, en wordt dezelfde vraag geselecteerd;
- vragen die niet bij elkaar in de toets mogen zitten uitgesloten moeten zijn.
Wanneer meerdere vragen worden ontwikkeld die aan de gestelde eisen voldoen kost het ontwikkelen van vragen wellicht meer tijd, maar wordt er tegelijk bewuster ontwikkeld om aan alle criteria voor vragen te voldoen. Dit verhoogt de kwaliteit van de vragen. Bovendien zal de tijd die in de ontwikkeling wordt gestopt terugverdiend worden wanneer er uiteindelijk meerdere toetsen afgenomen kunnen worden met één toetsmatrijs.
Hoe worden nu precies random toetsen gemaakt met de verschillende toetsmatrijzen die er in Remindo zijn? Dat wordt uitgelegd in de volgende twee alinea’s.
Random toets met een toetsmatrijs op basis van regels
Kies bij een toetsmatrijs op basis van regels, bij het toevoegen van een selectie aan een regel, de categorie uit en vervolgens aan welke voorwaarden (eigenschappen) het moet voldoen, bijvoorbeeld moeilijkheidsgraad en/of vraagtype (of elk zelf aangemaakte vraageigenschap). Stel vervolgens een vraaglimiet in. Zo kan bijvoorbeeld aangegeven worden dat in een regel twee willekeurig gekozen vragen worden geselecteerd met de eigenschap ‘onthouden’ uit de taxonomie van Bloom. Op deze manier kan de hele toetsmatrijs opgebouwd worden op basis van een selectie van vraageigenschappen in plaats van een vaste selectie van vragen. Voor uitleg over het maken van een toetsmatrijs op basis van regels, zie het artikel Toetsmatrijs op basis van regels.
Random toets met een toetsmatrijs op basis van een matrix
Eigenlijk gaat een toetsmatrijs op basis van een matrix uit van random toetsen. Met toetsmatrijzen op basis van een matrix wordt nooit een vaste set aan vragen geselecteerd, maar wordt er standaard gewerkt op basis van een combinatie van leerdoelen, categorieën en vraageigenschappen waarbij Remindo vragen selecteert uit de vragenbank die aan deze combinatie voldoen. Voor uitleg over het maken van een toetsmatrijs op basis van een matrix, zie Toetsmatrijs op basis van een matrix.
Wordt een vraag nooit 2x aangeboden?
Een kandidaat krijgt in principe nooit dezelfde vraag aangeboden. In principe – want er moeten wel vragen te kiezen zijn, als er maar één vraag beschikbaar is, krijgt een kandidaat wél nog een keer dezelfde vraag aangeboden. Het alternatief zou namelijk zijn dat er géén toets aangeboden zou kunnen worden. Dus nogmaals: een goed gevulde en gemetadateerde vragenbank is een voorwaarde voor random toetsen!